Onderzoek in Duitsland » Steinhans (Steenhans) (Versmold, Brandenburg)
Beste heer De Jonge,
Hartelijk welkom op het Stamboomforum!
Voor uw Duitse onderzoek kunt u het beste eerst even goed rondkijken bij àndere vragen in de rubriek "Onderzoek in Duitsland" (ook als die niets met uw onderwerp of vraag te maken hebben), en de reacties daarop; daar leert u het meest van. Een paar tips daar bovenop :
- Versmold ligt niet in de deelstaat Brandenburg, maar in Nordrhein-Westfalen; zet u dus uw mede-zoekers niet op een dwaalspoor. - U bent degene die een vraag stelt, de vragende partij; u wilt graag geholpen worden, dus u moet anderen ook in staat stellen om u te helpen, en daarvoor zelf de basis leggen. Dus geldt voor alle juiste, correcte informatie die daarvoor de basis is: daar moet u zelf mee aankomen, op eigen initiatief, ongevraagd.
Vertelt u dus wat u precies bedoelt - met Versmold heeft u "geluk", want die plaatsnaam is schaars, maar er zijn in Duitsland veel namen die meerdere keren voorkomen. Duidelijk maken welke plaats en wat u bedoelt is aan u, uw taak. Plaatst u de lezers niet voor een raadsel. Maakt u zèlf duidelijk telkens als u een vraag stelt wat u precies bedoelt met uw vraag: "ik bedoel de plaats Versmold, in de gemeente Stadt Versmold, in het district Kreis Gütersloh, in de deelstaat Nordrhein-Westfalen" (zie Wikipedia).
- Bij Duits onderzoek zult u, ook om dit soort fouten te voorkomen, ten eerste liefst telkens & continu een goede online-kaart bij de hand moeten houden (extra venster/tabblad in uw internetbrowser), bijvoorbeeld Google Maps of OpenStreetMap ; zodra uw onderzoek iets gedetailleerder wordt bovendien de historische en de topografische kaart; en verder: liefst altijd u verdiepen in de plaatsen die u bij uw onderzoekt tegenkomt: via Google, Wikipedia (het beste via de Duitstalige versie, die de meeste informatie geeft) en via het zoekscherm van de rubriek 'Regional' bij de portaalsite GenealogieNetz.
- Bovendien is het de bedoeling dat u, zodra uw onderzoek de fase in Duitsland ingaat (dus de tijd waarin uw voorouders emigreerden uit Duitstalig gebied, en daarvóór), kritisch kijkt naar de Nederlandse verbasteringen in voornamen, familienamen en plaatsnamen die zijn opgetreden, en die als het ware "overboord gooit" en u probeert te verplaatsen in wat er oorspronkelijk, in het Duits, bedoeld kan zijn - en waarop u dus moet gaan zoeken.
Nu lijkt me die gelijkstelling van een Jan Willems Steenhans en een ("als") Willem Jans Steenhuis al problematisch: hoe zou met die Jan, zoon van Willem, dezelfde persoon bedoeld kunnen zijn als een Willem, zoon van Jan? Zijn hier echt geen personen of generaties verwisseld in uw bronnen?
Hoe dan ook, u moet verder. Jan en Willem zijn Hollandse namen, moeten dus verbasteringen zijn. Wat u zoekt in Duitsland is dus een Johann, zoon van Wilhelm (Latijn in de oude kerkboeken: Johannes Wilhelmi), of andersom.
Steenhuis en Steenhans zullen ook verbasteringen zijn, waarbij Steenhans vrij specifiek lijkt, vrij apart en dus mogelijk authentiek, en Steenhuis te makkelijk gevormd, op een te domme manier ontstaan. Maar hoe dan ook zijn het Hollandse versies van een Duits origineel. U zult in Duitsland dus moeten gaan uitkijken naar namen als Steinhans, Steinhanns, Stienhans of variaties daarop, en héél misschien naar Steinhaus o.i.d.
- Als u wilt gaan zoeken op naam bij uw Duitse genealogische onderzoek, dan bij voorkeur eerst via de beste databanken daarvoor: FamilySearch, GeneaNet en MetaSuche bij GenealogieNetz. Elk heeft zijn extra's: contact-informatie van collega-genealogen, of verwijzing naar meer informatie in andere databanken. Varieer met de zoektermen, met precies-zoeken of incl. varianten, en verruim of beperk het tijdperk, en het zoekgebied (plaats - gemeente - landstreek - Duitsland, enz.); en zoek bijvoorbeeld ook alleen op plaats, om te zien of een interessante variant op uw gezochte naam opduikt. - Vergeet u bovendien, om ook onderzoek van anderen op het spoor te komen, op allerlei manieren creatief te zoeken op naam met Google.
- Maakt u tenslotte vooral gebruik van alle mogelijkheden en verwijzingen van die portaalsite GenealogieNetz, een schatkamer en goudmijn voor uw Duitse onderzoek. Die website moet u echt liefst he-le-maal uitputten (belangrijk, want Duitsland is géén genealogisch paradijs zoals NL!). Denk bijv. aan het onmisbare fenomeen mailinglijst (Mailing-Liste), en de genealogische bronnen-informatie in de rubriek Regionale Forschung ('Regional').
- Archiefinstellingen die voor u interessant zijn, zowel qua thema als landelijk, regionaal en plaatselijk, kunt u opsporen via het landelijke archievenportaal Archivportal-D . Let op: verwacht u niet teveel van Duitse archieven. Digitalisering van bronnen staat in Duitsland, vreemd genoeg, nog in de kinderschoenen. In Duitsland heeft men nog vaak niet veel op met landelijke / regio-overstijgende initiatieven: genealogen hebben dus te maken met een enorme versplintering. Veel archiefbronnen die we in Nederland kennen als gemakkelijk toegankelijk (bijv. kerkboeken DTB) zijn daar juist moeilijk toegankelijk. Veel archiefdocumenten zijn bovendien simpelweg niet meer beschikbaar: verwoest in de Tweede Wereldoorlog, en eerdere oorlogen.
- Verder vooral doen: gebruikmaken van de rijke kennis van regionale en plaatselijke erfgoedverenigingen, historische genootschappen, genealogische verenigingen, Heimatvereine e.d.; en: kijk goed rond bij een met het Stamboomforum vergelijkbare website als het Forum Ahnenforschung (met speciale rubrieken per thema en per regio). En natuurlijk zoekt u altijd "breed èn diep": niet alleen op bijvoorbeeld Versmold, maar ook op omliggende plaatsen, en op overkoepelende, grotere begrippen als bijv. Westfalen of Ostwestfalen-Lippe of Nordrhein-Westfalen (zoals u bijvoorbeeld informatie over een onderwerp in Scheveningen kunt vinden onder Scheveningen, maar ook onder Den Haag, Zuid-Holland of Nederland).
- Maar dus bovenal eerst: àndere vragen en antwoorden in de rubriek "Onderzoek in Duitsland"!
Succes met uw onderzoek, met vriendelijke groet,
Dimitri Vlas