Onderzoek in Duitsland » Oberlangen? Tinnen Duitsland omtrent echtpasr Cruse * ca. 1650 - Rolfee
Aanvulling door broer Bennie op stamboomonderzoek.
Voorouders van Stamvader Heinrich Rolfes.
1 Johan Rolfes (geb. Cruse). Eigengeërfde geb. ca. 1690 te Oberlangen Dld. Overleden na 1750 te Tinnen.
Geh. Op 04-06-1711 te Lathen met Adelheidt (Aleidt) Rolfes geb. ca. 1690 te Tinnen.
Overl. 1749 te Tinnen.
(Het was de geoonte dat als de man boer werd op het ouderlijk verblijf van zijn vrouw, hij de naam van zijn vrouw aannam). Dit weer in verband met het Saksische erfrecht (eigengeërfde) waarin de oudste zoon de boerderij erfde met de plicht zijn ouders tot hun dood te verzorgen.
Hun oudste zoon is,
1 Rudolphus (Rolff) Rolfes (Rolfs) eigengeërfde geb. 15-03-1714 te Tinnen.
Overl. Na 1750 te Tinnen. Geh. Als 29 jarige 12-11-1743 met
Aanna Walburgis (Wubcke) Fordgerts, 23 jaar oud geb. 08-10-1720 te Brook Wesuwe,
Overl. 1750 te Tinnen. Hun oudste zoon is
2 Johann Bernard Rolfes, Landbouwer eigengeërfde, geb. 27-07-1748 te Lathen,
overl. 08-09-1822 te Tinnen op 74 jarige leeftijd. (Johann hertrouwde met Helena Marten).
Geh. Voor 1774 te Tinnen met Helena (Töpke) Camp-Wubbels geb. ca. 1765 te Grosz – Hesepe, dochter van Berhardus Hermannus Camp-Wubbels, eigengeërfde en Maria Gesina Wilkens.
Uit dit huwelijk,
1 Heinrich Rolfes, Onze Heinrich, geb. 1770 te Tinnen.
Overl. 11-11-1843 te Odoorn Zandberg.
2 Rolf (Rudolphus Otto) Rudolph (Jürgengeels)
3 Anna Gesina (Maria Gesina) geb. ca. 1783 te Tinnen.
Hiermee is de herkomst teruggehaald tot 1690.
Stamboomonderzoek door G.H.Roelfs
Met dank aan H. Menke die met zijn grote kennis van de Duitse R K Archieven de gegevens voor mij verzameld heeft.
De namen Roelfs Roelfes en Rolfes hebben allen dezelfde stamvader.
Aanleiding voor dit onderzoek was het verhaal van mijn (onze vader),dat een voorvader soldaat van Napoleon was die hier, toen ze in opmars waren voor de veldtocht naar Rusland, ontsnapt was. Aldus was hij een Fransoos, De werkelijkheid is iets minder romantisch.
Zijn naam is Heinrich Rolfes, geb. 1770 te Tinnen.
Tinnen ligt 5 km ten noorden van Haren (Ems) en was destijds Parochie Lathen.
Hij trouwde met Maria Backmude. Ze kregen een dochter Elisabeth. Dan sterft zijn vrouw in 1811. Elisabeth gaat waarschijnlijk naar de ouders van haar moeder.Ze trouwt later met Heinrich Willem Book, kleermaker in Emmeln (Haren), en sterft in Lutten (Overijsel).
In 1813 hertrouwt Heinrich met Anna Hemmen, geb. 27-2-1786 te Rhede, in de kerk te Rütenbrock.
Hier was hij in 1812 nog niet ingeschreven. In 1812 was de jammerlijk verloren veldtocht naar Rusland. Napoleon had te weinig soldaten en voerde ook hier de dienstplicht in. Waarschijnlijk is hij toen uitgeweken naar Nederland .ln de tweede wereldoorlog noemde men dat 'Onderduiken". De grens stelde in die tijd niet veel voor.
In de zomermaanden als het hoogveen begaanbaar was hoedde men daar zijn vee waarbij wederzijds bij herhaling de grens werd genegeerd hetgeen soms heftige ruzies tot gevolg had waarbij soms zelfs wederzijds vee meegenomen werd.
Heinrich en Anna gaan wonen in Maten Gem. Emmen Daar worden drie kinderen geboren , en gedoopt in Rütenbrock .
I Hermann Lambert geb. 30-11-1816 Maten overl. 10-05-1877 Ter-Apel. Op 26-04-1842 geh. met Maria Helena Bruns Geb. 22-9-1813 Lindloh overl, 27-09-1891 Munster. veld
- Maria Antonetta geb. 14-08-1819 Maten overl. 16-05-1862 Exloerveen. Op 02-11-1843 geh. met Johan Friedrich Joseph Jansen geb. 09-06-1815 Rütenbrock overl. 05-12-1881 Exloerveen. ( verdronken in Musselkanaal)
- Johann Heinrich geb 23-10-1821 Maten overl. 27-12-1879 Valtherveen
Op 27-04-1852 geh. met Maria Gesina Hake geb. 03-02-1823 Maten overl. 8-12-1893 Valtherveen. Geh, in de kerk in Rütenbrock. Johann Heinrich is de Grootvader van mijn Opa . Ze zijn pas op 18-04-1855 in Nederland voor de gemeente getrouwd 
- Anna Maria Gesina geb. 06-11-1825 Rutenbrock overl. 26-06-1902 Exloerveen.
Op 11-04-1854 in Odoorn geh. met Johann Hermann Plagge geb. 04-11-1825 Fresenburg overl. 06-11-1899 Exloerveen. Op 11-04-1854 getrouwd in Rütenbrock.
In 1825 woont Heinrich dus weer in Duitsland
In 1831 huurt hij met vrouw en 4 kinderen een boerderij van G.H.Jänen op nr 34 Hinternbusch.. Hinternbusch ligt direct over de tweede brug na de grens overgang, Daar woont ook nu nog een Jänen.
Lang hebben ze daar niet gewoond. Het was toen in Duitsland een slechte tijd, terwijl in ons gebied door de veenderij volop werk was. In 1835 werd het kanaal in de Kavelingen gegraven. Er waren toen nog geen sociale voorzieningen. Dus geen werk geen brood. De mensen kwamen dan ook van heinde en ver hier naar toe.
Stadskanaal heeft nog steeds het Zeelandstreekje. Velen kwamen uit het katholieke Eemsland. In die tijd is hier in de Kanaalstreek dan ook de Roomse enclave ontstaan. De verdiensten waren niet slecht en menigeen die de drank kon weerstaan en wat durf had kon wat bereiken. Opa en Oma Tapken hadden aan het eind van hun leven op J.B.Tange een flinke boerderij.
De turf ging over de Zuiderzee naar de steden in de Hollanden. Later toen in Limburg de kolenmijnen ontsloten werden ontstond hier barre armoede .
De vrouw van Heinrich , Anna Hemmen sterft 18-10-1840 te Zandberg , begr. te Rütenbrock. Heinrich Roelfs overlijdt 11-08-1843 73 jaar oud ook te Zandberg Hij wordt als allereerste daar begraven op het pas gestichte R,K.kerkhof. Van hem is de overlijdensakte bijgevoegd
Ook hun zoon Lambert woonde met zijn gezin in Zandberg. Tot grote welstand is Heinrich niet gekomen. Dat blijkt wel uit de (bijgevoegde) huwelijksakte van zoon Johann Heinrich. Het waren immigranten die zonder bezittingen maar met flinke werklust hier naar toe kwamen. Ze verdienen groot respect voor hetgeen ze gepresteerd hebben. Het katholieke volksdeel in dit gebied speelt vandaag zijn partij volwaardig mee
Toen Johann Heinrich trouwde waren zijn ouders al gestorven. Zolang heeft hij waarschijnlijk op Zandberg gewoond.
Napoleon had voor zijn oorlogen veel geld nodig en voerde daartoe ook de grondbelasting in.
Uitgestrekte gebieden woeste grond waren gezamenlijk eigendom van de Markegenoten. Omdat die moeilijk te belasten waren moesten die gronden verdeeld en op naam gesteld worden
De Drentse venen waren het bezit van de Hondsrug dorpen. Ze werden verkaveld en bij loting toegewezen. Omdat deze grond vrijwel niets opbracht en wel belast werden was het geen gewild bezit Het verhaal ging dan ook dat een hele plaats verkocht werd voor een pond tabak. Enkele welgestelden hebben toen grote velden opgekocht en zijn zo grootgrondbezitter geworden.
Johann Heinrich zag ook zijn kans en kocht plaats 52 Noorderdiep Valthermond.
Ze bouwden een huis aan de Dreef , waar stilaan een hele Buurtschap ontstond. De Dreef loopt ook nu nog vanaf de steenfabriek Kavelingen in een rechte lijn naar de Hondsrug. De West zijde was Exloerveen, de Oostkant Valtherveen .
Johann Heinrich en Maria Gesina Hake kregen vier kinderen.
- Anna Wubke geb. 01-08-1855 Exloerveen overl, 21-12-1938 Mussel
Op 17-5-1879 in Onstwedde geh. met Jan Hindrik Schutte geb. 1851 te Horsten overl. 30-04-1899
- Johannes Harmannus geb. 1858 Valtherveen overl. 01-04-1928 Braamberg. Op 0l-05-1886 geh. met Maria Margaretha Mestemaker geb. 1860 Sell.beetse overl.31-10-1932 te Braamberg
- Anna geb. 22-04-1860 te Valtherveen overl.2-5-1930 geh. op 05-11-1855 met Jan Geert Schrör overl, 03-12-1893 te Horsten. Op 17-09-1902 hertrouwd met Johann Gerhard Weijnans geb. 11-05-1865 te Rutenbrock overl.25-2-1941 te Musselkanaal,
- Maria geb. 11-01-1863 Valtherveen, overl. 23-03-1944 Barnflair. Op 03-06-1890 in Vlagtwedde geh. met Anton Nijhoff geb. 13-05-1866 te Roelage overl, 07-07-1897 Roelage, hertrouwd op 27-09-1902 te Vlagtwedde met WiIlem Heiko Joh,s ter Haar geb 1849 te Stadskanaal.
Mijn (onze Opa) en Oma trouwen dan op 01-05-1886 en wonen in het ouderlijk huis op het Bovenveen. Op 19-07-1887 wordt zoon Jan Hendrik geboren en op 18-05-1889 dochter Maria Gesina . Op 27-06-1890 sterft Maria Gesina 6 weken oud en 30-06-1890,
3 dagen later Jan Hendrik 3 jaar oud. De oorzaak is niet meer te achterhalen. Een zware slag.
Daarna komt Maria Gesina geb. 19-04-1891 te Valtherveen overl, 08-10-1972 Stadskanaal Geh. met Benard Schuten geb. 1884 te Sell.beetse overl, 17-08-1959 Sell.beetse.
Hendrik geb. 30-3-1893 te Valtherveen overl- 06-02-1974 te Stadskanaal Op 12-05-1920 geh .met Anna Maria Gezina Tapken geb. 14-01-1894 te Jipsingboertange overl. 05-02-1979 te Stadskanaal.
Henderikus geb. 05-04-1895 te Valtherveen overl. 19-2-1936 te Oomsberg. Op 10-4-1920 geh. met Anna Thecla Schrör geb.23-8-1895 te Horsten overl. 27-2-1976 te Stadskanaal.
Henderika is geb. te Braamberg. overl. in Brazilie Geh. met Theodores Poker overl. Brazilie
In 1898 verhuizen mijn (onze) grootouders naar de Braamberg.
Dit was noodzakelijk omdat in het inmiddels ontstane Valthermond de veenafgraving tot hun (Plaats) nr. 52 gevorderd was (aan snee kwam). Het Veenschap dat wettelijk bevoegd was, kwam dan vragen
„Wat kiest U ". Zelf het veen laten vergraven, of het veen verkopen en de ondergrond houden of alles verkopen? Dat was een loodzware en ingrijpende beslissing, Die overigens allang tevoren zichtbaar was.
Als ze daar bleven moesten ze nadat het veen weg was de achtergebleven bolster (bovenste veenlaag) egaliseren en met het zand uit de wijk mengen Dat gebeurde in de wintermaanden door de veengravers met kruiwagens. Die wijk, (wieke ) (is een smal kanaaltje) was nodig voor de afwatering en voor afvoer van de turf. Ze moesten ook een boerderij bouwen want het op palen gebouwde huis op het bovenveen ging er af. Er was een brug (badde) nodig om op de plaats te komen en compost (stratendrek) uit de steden voor de bodemvruchtbaarheid. Een gigantische investering. Er werd hen genoeg geld ter leen aangeboden, maar uiteindelijk hebben ze het niet gedaan. In het begin viel het op de Braamberg niet mee. Op het veen konden ze vooral de laatste jaren veel producten aan huis verkopen aan de honderden die daar werkten en veelal de hele week in veenketen verbleven. Terwijl Opa met paard en wagen ook zand op de Hondsrug haalde en verkocht. Op het veen was geen zand. Dit werd o.a. gebruikt
om de bakstenen vloer in de kamer rood te houden. Dit inkomen misten ze op de Braamberg. Omdat hun vader zwaar astmapatiënt was moest Hendrik al heel jong mee helpen. In die tijd werd net de leerplichtwet ingevoerd. Zijn latere vrouw heeft de lagere school volledig doorlopen en kon prachtig schrijven. Haar oudere zussen hebben geen scholing gehad. Hendrik ging alleen als vader niet ziek was. Hij had een helder verstand en had daardoor geen moeite met lezen en schrijven, en een verbazend brede kennis van zaken. Opa had een melkrit aangenomen van Braamberg naar het boterfabriekje in Kavelingen.
Hendrik moest dat werk doen. Hij was te klein om de bussen ineens op de wagen te krijgen. Daarom ging hij op een kistje staan. Normaal is een melkbus 30 liter, maar er was er één bij van 40 liter die te zwaar voor hem was. Hij wist raad, de bus viel voor het wagenwiel (jammer). Opa moest later in militaire dienst. Hij werd huzaar met een prachtig uniform. De eerste wereldoorlog kwam en daarmee de mobilisatie zodat hij 5 jaar in dienst geweest is.
Hendrik trouwde dan op 12-05-1920 met Anna Maria Gezina Tapken.
Henderikus trouwde ook . Die ging met zijn vrouw op een boerderij te Oomsberg wonen
Hun ouders lieten een huis in de Reitstreek bouwen . Rika was nog niet getrouwd en ging met haar ouders naar het nieuwe huis.
Hendrik en zijn Siene kwamen op de boerderij te Braamberg. Vlak na de oorlog waren royale jaren. Daarna kwam de wereldcrisis van de dertiger jaren. Ze kregen 12 kinderen en hebben het toen heel zuinig gehad. Het waren fiere zelfbewuste mensen die zich er goed dooreen sloegen. Hun kinderen hebben allemaal hun plaats in de maatschappij gevonden en hun kleinkinderen doen het uitstekend.
Dit alles dank zij Heinrich Rolfes deserteur uit Tinnen
Voor de volledigheid de stamboom van de oudste zoon van Heinrich ,
Hermann Lambert. Getrouwd op 26-4-1842 met Maria Helena Bruns geb 22-9,1891 te Lindloh kinderen
1 Anna Gretha geb-20-0l-1843 Zandberg overl, 8-12-1934 Barnflair geh.op 29-10-1862 te
Odoorn met Johann Rudolf Bergmann geb. 15-10-1826 Altharen overl 27-07-1885 Ter-Apel Wedn. van Anna Maria Wilwers
Daarna geh. op 05-01-1895 met Henricus Theodorus Ninteman geb 9-11-1844 Muntendam overl. 1900 Ter-Apel.
2 Anna Helena geb. 01-10-1847 Zandberg overl. 18-12-1904 te Valthermond geh op 16-7-1870 te Borger met Stoffer op ‘t Ende geb. 1844 te Muntendam overl. 16-10-1903 Valthermond
3 Jan Hindrik (Roelofs) geb. 12-06-1852 Zandberg overl. 29-7-1926 E-Compascum geh.op 21-04-1875 te Emmen met Anna Margeretha Kuper geb. 01-03-1849 te Maten overl. 17-6-1952 te E.-Comp. Daarna geh.op 05-05-1905 met Maria Tekla Emming wed. Bernardus Scheven geb. 25-02-1859 Maten overl. 17-06-1952 E-Comp.
Kinderen van Jan Hindrik
I Lambertus geb. 25-11-1876 Maten overl. 24-2-1955 B.O.veId geh. op 28-01-1904 met Margaretha Angela Emmerink geb. 15-7-1877 Ter-Apel overl. 9-12-1960 B.O.veld
2 Hermannus Hendrikus geb. 09-12-1870 Maten overl. Enschede ?? geh. op 10-05-1906 met Maria Gesina Borghuis geb. 1879 B.Comp.
3 Theresia geb. 19-7-1818 Maten overl. 21-02-1969 E.Comp. geh. 31-12-1901 met Jan Heine geb. 18-09-1877 te Valthermond overl. 16-1-1960 E.Comp.
4 Jan Harm geb 13-12-1886 Maten op 01-09-1910 geh .met Ybeltje Bruinsma geb 1884 Ooststellingwerf
- Bernard geb 22-02-1890 Maten overl . 19-06-1918 Munsters. veld. Geh. met Margaretha Hoofdkamp ???.
Toelichting
Bij de huwelijksacte van Johann Heinrich en Gesina Hake ,
In die tijd was er een 6 daagse werkweek .Als je ging trouwen kostte dat werkuren dus loonuren Bovendien moest je de gemeente betalen .Dat was begrotelijk .
Op Zondag kon je gratis trouwen , maar omdat de gemeente niet te veel inkomen wilde derven doordat iedereen daar gebruik van zou maken , moest men een verklaring van minvermogen overleggen
Vandaag zou men dat stigmatiserend vinden. Toen kennelijk niet
Stamvader Oermoeder
Heinrich Rolfes Anna Hemmen
geb. 1770 te Tinnen geb. 27-2-1786 te Rhede (Ems)
Huwelijksakte nr5 d.d. 18-04-1855 Gemeente Odoorn
Bruidegom Bruid
Johann Heinrich Roelfs Gesina Hake
Geb. 1822 te Emmen Geb. 03-02-1823 te Ruitenbroek
Vader Bruidegom Hendrik Roelfs Vader Bruid Hermann Hake
Moeder Anna Hemmen Moeder Walburgis Colmer
Bruidegom 33 jaar Bruid 32 jaar
Huwelijksakte nr 2-d.d.- 1 Mei -1886 Gemeente Odoorn
Bruidegom Bruid
Johannes Harmannus Roelfs Geb. Maria Margaretha Mestemaker Geb. 1860 te
1858 te Valtherveen (Odoom) zoon Vlagtwedde dochter van Johan Heinrich
van Jan Hendrik Roelfs en Gesina Hake Mestemaker en Henrica Catharina Wermes
Bruidegom 28 jaar Bruid 26 jaar
Huwelijksakte 02-05-1920 Gemeente Onstwedde
Bruidegom Bruid
Hendrik Roelfs Anna Maria Gezina Tapken
Geb. 30-03-1893 te Valthermond (Odoorn) Geb. 14-01-1894 Jipsingboertange Gem. Vlagtwedde
zoon van Johannes Harmannus Roelfs en dochter van Gerhard Heinrich Tapken en Margaretha
Maria Margaretha Mestemaker Zoelman
Bruidegom 27 jaar Bruid 26 jaar