https://data.matricula-online.eu/en/deutschland/osnabrueck/wallenhorst-st-alexander/0005/?pg=8

Op deze pagina is te lezen dat Hermann Heinrich Nieporte op 29 augustus 1798 is overleden en de volgende dag is begraven. Niets aan de hand, zou je zo zeggen.

Maar nu komt het: Ik heb een brief waarin wordt gemeld dat Hermann Heinrich Nieporte op 18 mei 1798 is overleden. De brief is gedateerd 19 mei 1798. Hij liet geen vrouw en kinderen na, maar alleen een zus en twee in Rotterdam woonachtige broers. Eveneens op 19 mei 1798 is een boedelinventaris gemaakt. Er is voorts nog correspondentie uit juni 1798 over de nalatenschap. Op 30 juni 1798 is in Rotterdam door notaris Jan-Hubrecht Lentfrinck een stuk opgemaakt waarin de twee broers van de overledene hun zwager, die in Duitsland woont, machtigen om de erfenis verder te regelen. Van nog iets latere datum is een overzicht over zaken uit de boedel die verkocht zijn. Al deze stukken wijzen er op dat de overlijdensdatum 29 augustus 1798 dus niet klopt. Maar in mei 1798 is geen passend overlijden te vinden. Hoe kan dit????

Overigens klopt de bij overlijden aangegeven leeftijd niet helemaal met de realiteit: Hermann Heinrich is in 1737 geboren. 

Dag Liesbeth,

Kan er sprake zijn van twee Hermann Heinrich Nieporte's? En is de door jou gezochte Hermann Heinrich misschien niet in de Katholieke kerk begraven?
Van een verschrijving in het RK begraafregsiter kan geen sprake zijn, aangezien alle inschrijvingen chronologisch aansluitend zijn.

Een wat extremere optie is dat Hermann Heinrich maanden na zijn overlijden pas is begraven en dat het begraafboek wel de juiste begraafdatum, maar niet de juiste overlijdensdatum vermelt. Dat kan haast alleen maar, indien er een gerechtelijk onderzoek naar zijn doodsoorzaak zou zijn geweest, maar zelfs dan zijn drie maanden wel wat veel.

Michaël

Dank voor je reactie. Dat hij pas 3 maanden na zijn overlijden zou zijn begraven geloof ik niet. Dat zou wel heel veel stank hebben opgeleverd vrees ik. Dat "mijn" Hermann Heinrich elders is begraven, is natuurlijk een reële optie. Dat zou dan Osnabrück kunnen zijn, omdat daar een EL-kerk was en hij bij overlijden in een huis van de gemeente Osnabrück woonde en  bovendien als Heuermann in dienst van de gemeente Osnabrück was. Een andere optie is, dat zijn zus en haar man hem hebben laten begraven in Wersen, hun eigen woonplaats. 

Bij nader inzien begin ik nu overigens te twijfelen of er in de begraafinschrijving wel Hermann (of althans een afkorting daarvan) staat. De eerste letter wijkt nogal af van de H van Heinrich.

Een optie zou inderdaad kunnen zijn dat er twee lieden met dezelfde naam en bijna dezelfde leeftijd, beide EL, in 1798 in Wallenhorst overleden. Als de eerste voornaam inderdaad Hermann is, dan heb ik nog wel een kandidaat die 1736 in Osnabrück is geboren uit andere ouders. Ook dan klopt de leeftijd bij overlijden niet helemaal, deze zou ruim 61 zijn als hij in 1798 overleed.

Misschien een idee, om die pagina eens op het subforum "Leeshulp" te plaatsen.
Er is minstens één forumlid, dat dat Duitse handschrift perfect kan lezen.

Ga ik doen Jan

Volgens Peter B staat er als eerste woord Herm, afkorting dus van Hermann.

Het vreemde is dat er in Wallenhorst aldoor maar één familie Nieporte woonde, Luthers, met banden met Osnabrück. Ze woonden voor zover ik weet zonder uitzondering in Hollage op de Dörenburg, een pand met landerijen dat eigendom was van de gemeente Osnabrück, en zaten daar als Heuermann. Er kwamen in dezelfde regio wel meer Heuermänner Nieporte voor die eveneens luthers waren en dus mogelijk ook banden met Osnabrück hadden. Het is dus best mogelijk dat daar ook een Hermann Heinrich tussen zat. Dorpen in dezelfde regio waar de naam Nieporte ook voorkwam, waren onder andere Atter, Rulle, Bramsche, Hesepe, Epe, Malgarten. Maar daar ging het in de meeste gevallen, maar zeker niet uitsluitend,  om lieden die RK waren. De in Wallenhorst in augustus 1798 begraven Hermann Heinrich zou dus best uit Atter of Hesepe afkomstig kunnen zijn. In Ryulle, Bramsche, Epe en Malgarten waren de Nieportes voor zover bekend allemaal wel RK.

Een andere optie is dat de pastoor van Wallenhorst pas heel laat op de hoogte is gebracht van het overlijden in Osnabrück van een niet-katholieke dorpsgenoot en bij gebrek aan juiste informatie de data zelf maar heeft ingevuld/verzonnen. Ik vind het al vreemd dat hij überhaupt in een RK begraafboek wordt vermeld als hij daar kennelijk niet begraven is. Er staat volgens mij trouwens 28 augustus i.p.v. 29, een 9 werd hoger op de bladzijde  met een rechte uithaal naar beneden geschreven en meestal zat er op dezelfde bladzijde 2 dagen tussen overlijden en begraven.

Dag Herman,

Het is helemaal niet zo vreemd dat een Luthers overlijden in een RK begraafboek wordt opgenomen, omdat in Duitsland -anders dan in Nederland- er vaak maar één kerk in een gemeente was van één denominatie, waar levensfeiten van iedereen werden genoteerd, of ze nu Joods, Luthers, Gereformeerd, of Katholiek waren. Dus als iemand in een bepaald register staat genoteerd is dit niet automatisch een bewijs van zijn of haar religieuze overtuiging.

Michaël

Klopt, Michael. In Wallenhorst staat er in de boeken bij mijn voorouders dan ook steeds vermeld acatolicus/a, Lutherane(r). De RK-kerk van Wallenhorst was voor hun simpelweg tamelijk dichtbij, en volgens het bisdom Osnabrück hanteerde de Lutherse kerk in Wersen of Osnabrück ook hogere tarieven. De keus was dus niet moeilijk.

Herman, als de pas eind augustus in het begraafboek opgenomen Hermann Heinrich Nieporte inderdaad al in mei was overleden, dan is het wel grappig dat in de regel erboven zijn eigen moeder stond.

Maar het kan heel goed dat het hier een heel andere Hermann Heinrich betreft. Ik geloof dat ik er ook eens een in Atter heb gezien. Ook Heuermann en EL. En die kan natuurlijk ook best in Wallenhorst begraven zijn. Ik weet niet of Atter een eigen kerk had.

Oké, weer iets geleerd. Ik kende dit fenomeen niet. Ik ken in het Emsland alleen niet-katholieke uitzonderingen waarbij de pastoor expliciet vermeldde dat dit op uitdrukkelijk verzoek van de niet-katholieke familie gebeurde en dat dan ook vaak de katholieke ritus bij de begrafenis werd uitgevoerd.

Maar in dit geval hoefde de pastoor geen geestelijke bijstand te verlenen bij het sterven en werd de persoon niet begraven in zijn parochie Wallenhorst, dus kan ik me voorstellen dat de pastoor er pas laat achter kwam dat Hermann Heinrich overleden was. Dat hij daar dan bij het overlijden van de oude moeder een maand daarvoor niet achtergekomen is, is dan wel weer vreemd.