stamboomforum

Forum logoMilitairen » Wachtmeester Cornelis van den Born 5e regiment lichte dragonders



Profiel afbeelding

Wie kan me helpen aan aanvullende informatie over onderstaande voorouder?

wachtmeester (sergeant) Cornelis van den Born geb. 04-11-1787 te Wageningen, gehuwd RK met de Roermondse Maria Gertrudis Juils te Roermond op 12-05-1827 na consent van zijn ritmeester (kapitein). Daarbij drie natuurlijke kinderen gewettigd.

Cornelis was dragonder,  vermoedelijk bij het 5e regiment lichte dragonders en heeft mogelijk ook nog  gevochten ttv Waterloo en/of dienst gedaan onder Napoleon. Omdat Cornelis in midden 1830 voor het laatst genoemd word in een akte in Wageningen en zijn vrouw in 1831 is hertrouwd vermoed ik dat hij tijdens de Belgische opstand is gesneuveld.

Kan iemand dit bevestigen en een datum van overlijden geven? Ook ben ik benieuwd of hij trouw aan Oranje is gebleven of is overgelopen naar de Belgische opstandelingen daar hij in een vervelende situatie terecht kwam als Hollandse katholiek met een Roermonds gezin. Het 5e regiment lichte dragonders met voornamelijk zuid Nederlanders is in die tijd ten prooi gevallen aan desertie en muiterij.

Van het escadron van majoor Buno in Roermond is bijvoorbeeld slechts een officier en twee soldaten overgebleven.

wouter schuurman - 27 dec 2009 - 17:19

Wouter,

Misschien helpt het nog om te melden, dat toen Cornelis op 23.7.1830 werd genoemd in een not. akte betreffende een huis in de Broekstraat te Wageningen (nots. H.B. van Daalen, akte 166), hij kennelijk te Roermond woonde.

JanK - 27 dec 2009 - 18:14

Het antwoord op deze vraag is mogelijk te vinden in de huwelijksakte en -bijlagen van het volgende huwelijk:

Gemeente: Roermond
Soort akte: Huwelijksakte
Aktenummer: 0
Datum: 17-06-1843
Bruidegom     Gerard Frans Van den Born
Geboortedatum: 21-08-1822
Geboorteplaats: Venlo
Bruid     Helena Gertruda Zanders
Geboorteplaats: Blerick
Vader bruidegom     Cornelus Van den Born
Moeder bruidegom     Helena Gertruda Juels
Vader bruid     Joannes Zanders
Moeder bruid     Wilhelmina Snijders

Ook in de huwelijksakte van zijn weduwe in 1831 moet 

een document mbt zijn overlijden te vinden zijn.


jan - 27 dec 2009 - 18:39

Hallo, Jan.

Mijn hartelijke dank voor je reacties. Het is mij inderdaad niet opgevallen dat in de genoemde akte uit 1830 vermeld staat dat hij toen ook in Roermond woonde en is zeker van belang te melden.

Ik heb nog iets dat mogelijk van belang kan zijn. Het muziekkorps van het 5e regiment dragonders luisterde in 1825 de 25e jarige viering van de heilige Rumuldus op, stadspatroon van Mechelen. Toevallig word in 1826 zijn zoon Josephus Rumoldus aldaar geboren. De tweede naam Rumoldus komt verder niet voor in zijn voorgeslacht of die van zijn vrouw. Vandaar mijn sterke vermoeden dat het regiment rond die datum gelegerd was in Mechelen en zijn zoon naar de stadspatroon van Mechelen is vernoemd.

Cornelis andere zoons:  Wilhelmus is in 1821 in Maastricht overleden, Gerard Francis in 1822 in Venlo geboren en  dochter Maria Josepha in 1824 te Roermond. Dat maakt het 5e regiment lichte dragonders tot een serieuze kandidaat.

Ook na 1830 is het gezin van Den Born in Roermond blijven wonen want  zoon Gerard Francis van den Born stichtte daar zijn gezin. In Roermondse notariele akten staat Gerard Francis ook vermeld tesamen met zijn stiefvader, de Roermonder: Conrard Wolters. Zijn dochter Maria Josepha van den Born is na bevallen te zijn van een onecht kind te Roermond  verhuisd naar Leiden en daar opnieuw bevallen van een onecht kind.

wouter schuurman - 27 dec 2009 - 19:06

Wouter,

misschien een rare vraag, maar waar en wanneer

zijn Conrardus Wolters en Maria Gertrudis Juels gehuwd?

jan - 27 dec 2009 - 19:30

Weliswaar niet hun huwelijk, maar misschien helpt de info:

 

Doop  Roermond  03-02-1794    

Dopeling                     Maria Gertrudis Juels

Vader van de dopeling        Franciscus  Juels

Moeder van de dopeling       Maria  Ruban

Doopgetuige                  Wed. J. Ruban

Doopgetuige                  Maria Gertrudis Herweg

Doopgetuige                  Joannes Gerardus Du Pont

 

Doop  Roermond >=18-03-1798    

Dopeling                     Conrardus  Wolters

Vader van de dopeling        Henricus  Wolters

Moeder van de dopeling       Gertrudis  Van Aestenbergh

Doopgetuige                  Sibilla  Mets

Doopgetuige                  Conrardus Bollanders Kleermaker Jr

Doopgetuige                  52 28 Jr

JanK - 27 dec 2009 - 19:59

Die datum is niet bekend. Het eerste kind uit dit huwelijk geboren is Maria Margaretha Wolters op 25-07-1832 te Roermond. De conceptie moet dus rond oktober 1831 hebben plaatsgevonden indien we mogen uitgaan van een degelijk RK huwelijk. Het is niet ongewoon dat een weduwe/weduwnaar al snel weer hertrouwde in die tijd. Dus de huwelijksdatum zal daar niet ver vanaf liggen. Het sluit een eventueel sneuvelen bij het beleg van Antwerpen iig uit. Voor een sneuvelen in augustus 1831 (10 daagse veldtocht) lijkt het me iets te kort dag ivm rouwperiode, hoewel niet uitgesloten. Vandaar dat ik denk aan een sneuvelen ten tijde van de opstand zelf.

Conrard Wolters was zelf een geboren Roermonder alsmede zijn ouders. Ook gezien het feit dat ze zich in Roermond vestigden en daar ook hun kinderen geboren werden ligt als huwelijksplaats Roermond voor de hand. Temeer daar Roermond tussen 1830 en 1839 onder Belgie viel.

De stad Roermond is door het Maasleger van Daine zonder slag of stoot ingenomen in november 1830, maar de dragonders hebben zich voordien onderling wel aardig geroerd in Roermond. De dragonders die overgebleven waren,  zijn teruggetrokken naar Maastricht iov Dibbets. In de vesting Maastricht hebben ze zelfs nog een samenzwering gesmeed om de vesting van binnenuit aan te vallen, hetgeen gelukkig nooit uitgevoerd is.

wouter schuurman - 27 dec 2009 - 20:00

Bron Burgerlijke stand - Overlijden Archieflocatie Regionaal Historisch Centrum Limburg Algemeen Toegangnr: 12.089
Inventarisnr: 98
Gemeente: Roermond
Soort akte: Overlijdensakte
Aktenummer: 6
Aangiftedatum: 13-01-1857 Overledene Maria Gertrudis Juils
Geslacht: V
Overlijdensdatum: 12-01-1857
Leeftijd: 61
Overlijdensplaats: Roermond Vader Franciscus Juils Moeder Maria Joanna Ruban Partner Cornelis van den Born
Relatie: 1 wed / 2 echtgenote Nadere informatie 2 echtgenote van Conrard Wolters

JanK - 27 dec 2009 - 20:05

Wouter,

niet dat het belangrijk is, maar er zijn twee mensen,

die reageren, Jan en jan (ondergetekende).

Mijn vraag naar de huwelijksdatum en -plaats heeft twee redenen:

1) De huwelijksakte is van cruciaal belang voor de plaats en datum

van overlijden van Cornelis. Zonder een spoor van zijn overlijden kon er

doodgewoon niet hertrouwd worden.Wat minstens vereist was,

dat vier getuigen zeker wisten, dat Cornelis niet meer leefde.

2) Dat huwelijk is niet in Roermond gesloten.


 

Mijn voorlopige idee, is dat Conrard en Maria Gertrudis eenvoudigweg niet gehuwd waren.

Dan kom ik op mijn eerdere vraag, namelijk over de huwelijksbijlagen

van het huwelijk in 1843 van Gerard Frans Van den Born.

Hierin moet toch echt een verklaring te vinden zijn omtrent het overlijden van Cornelis.

groeten, jan

jan - 27 dec 2009 - 20:15

@ Hallo, jan met de kleine J

Ik snap hem. Het zou goed kunnen dat er nooit sprake is geweest van een officieel huwelijk. Toch krijgen de kinderen wel de achternaam Wolters en staat Conrard ook vermeld als vader bij de 4 uit dat huwelijk in Roermond geboren kinderen. Er is ook sprake van een notariele akte 07-11-1857 omtrent de openbare verkoping van een huis met tuin in Roermond. Partijen daarbij zijn Conrard Wolters, dochter Johanna Margaretha Wolters en zijn stiefzoon Frans van den Born (=Gerard Francis van den Born) Gezien de datum van die akte en de overlijdingsdatum van Maria Gertrudis Juils is dat de echtelijke woning. En omdat Conrard hierbij vermeld staat doet dat weer vermoeden dat hij toch wettelijk erfgenaam is van zijn vrouw. Tenzij ik die akte natuurlijk verkeerd begrijp.

@Jan met de grote J, bedankt voor je opzoekingenAfbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

 Hoewel het meerendeel mij bekend vult het de discussie mooi aan met feiten. Ik krijg de gegevens namelijk hier niet 'geplakt'.

wouter schuurman - 27 dec 2009 - 20:53

wouter schuurman - 27 dec 2009 - 21:06

Eindelijk de huwelijksdatum gevonden: 04 juni 1831 te Roermond. Dat betekend dus dat Cornelis van den Born  tussen 23 juli 1830 en 04 juni 1831 is overleden/gesneuveld. Met inachtneming van een rouwperiode maakt dat een sneuvelen tijdens de Belgische opstand rond september-november 1830 heel goed mogelijk.

Hier nog een heel interessant verhaal over de opstand gezien vanuit Belgische ogen:

http://cf.hum.uva.nl/dsp/ljc/conscience/1830.htm

wouter schuurman - 29 dec 2009 - 21:07

Wouter,

We zijn nu uiteraard ook wel benieuwd naar dat huwelijk van Conrard Wolters x Maria Gertrudis Juilis.

Kun je hier een verwijzing plaatsen (naar bv Genlias) ?

JanK - 29 dec 2009 - 21:42

Ben ook erg benieuwd!

jan met kleine letter

jan - 30 dec 2009 - 00:46

Ik heb die datum hier vandaan: http://gw1.geneanet.org/index.php3?b=hdenissen&lang=nl;pz=sarah+josephina+hubertina+maria;nz=denissen;ocz=0;p=conrardus;n=wolters

Bij een andere vermelding van Conrard Wolters op dezelfde site staat als bron Gendalim vermeld. Helaas heb ik die niet want die schijnt online niet raadpleegbaar te zijn.

wouter schuurman - 30 dec 2009 - 13:33

Wouter, ik zat meer te denken aan verwijzing naar een primaire bron. Ben dus nog steeds benieuwd naar dat huwelijk.

Overigens, als je iets vanuit Gendalim zoekt, laat maar even weten.

JanK - 30 dec 2009 - 16:22

Het huwelijk dat op 4 juni 1831 te Roermond zou hebben plaatsgevonden

is niet op Gendalim vermeld, en evenmin in Genlias.

jan - 30 dec 2009 - 17:22

Zou het mogelijk kunnen zijn dat die akte tijdens het Belgische bestuur tussen 1830-1839 is verdwenen en men alleen in de RK kerkregister een  huwelijk heeft gevonden?

Vervelende uit die tijd is dat men alleen officieren waardig genoeg achtte om de naam, eenheid en rang te vermelden in de verliezenregisters. Manschappen worden alleen genoemd in zeer uitzonderlijke gevallen zoals voor akties waarbij men de MWO verkreeg. Meestal ging die onderscheiding overigens ook naar de officieren. Slechts eenmaal heb ik in boeken over die periode in Roermond de naam gevonden van een wachtmeester van het 5e regiment dragonders. Maar dat was omdat die man bedreigd werd door zijn eigen eenheid omdat hij nog het lef had op te treden tegen de muiterij, desertie en insubordinatie en waarop zijn meerderen hem omschreven als een moedig en rechtschapen man. Hij is daarop voor zijn eigen veiligheid overgeplaatst naar Maastricht.

Wat mij vooral bezighoud is het feit dat Cornelis van den Born in een zeer vervelende situatie terecht kwam. Er is uit die tijd een geval bekend van een majoor die gelynched werd door de opstandelingen. Ook zijn er gevallen bekend van moordpartijen op Hollanders die met Belgen gehuwd waren en in Belgie bleven wonen tijdens en na de opstand. Maar ook voormalige strijdmakkers kwamen tegenover elkaar te staan, net zoals op Waterloo en Quatre Bas oude strijdmakkers tegenover elkaar stonden. Het 5e regiment lichte dragonders was een eenheid die zelfs nog bij Quatre Bas heeft gevochten en zware verliezen heeft geleden tesamen met de huzaren tegen de Franse cavalerie en door eigen vuur. Hun commandant Van Merlen is nooit teruggevonden, kennelijk uiteengespat door een kanonskogel.

De Belgen uit het 5e regiment dargonders zijn na de opstand opgenomen in een Belgische eenheid lansiers bij Tervuren. De Hollanders werden opgenomen in de in 1831 min of meer heropgerichte 5e regiment lichte dragonders. In die hoedanigheid kwam men weer tegenover elkaar te staan tijdens de 10 daagse veldtocht.

Cornelis heeft die veldtocht echter nooit meer meegemaakt dat is denk wel veilig vast te stellen. Het is mogelijk dat hij is gesneuveld tijdens de oproer zelf in een poging de orde te handhaven in of rond één van de zuid Nederlandse steden iov Oranje

Maar ook goed mogelijk is dat hij ook is overgestapt naar de opstandelingen en daarbij is gesneuveld. Zijn vrouw huwde in ieder geval al snel weer een 'Belg' en bleef met haar oude en nieuwe gezin gewoon in Roermond wonen zowel onder Belgisch als onder Nederlands bestuur. Nergens blijkt in ieder geval uit dat zij en haar gezin waren gegijzeld door de omstandigheden of ergens toe gedwongen werden. Ook niet dat zij een soort van collaborateursstatus had in Roermond. Gezien de situatie lijkt het meest voor de hand liggend dat Cornelis alleen al uit oogpunt voor zijn gezin overstapte naar de Belgen. Hij had zijn gezin anders in gevaar gebracht. Vandaar dat ik zo benieuwd ben naar zijn militaire staat en zijn overlijden.

Want voor hetzelfde geld is hij  bijvoorbeeld gewoon van zijn paard gevallen tijdens een oefening of kreeg hij de tyfus in een gore kazerne of ter velde,  toevallig zo tussen halverwege 1830 en 1831Afbeeldingen zijn alleen zichtbaar als u bent ingelogd op het Stamboom Forum

wouter schuurman - 2 jan 2010 - 02:57

Het blijkt in ieder geval wel dat tijdens het Belgisch bestuur van Roermond tussen 1830 en 1839 het archief is overgebracht naar Brussel en vandaar in verwarde toestand weer terug is gekomen naar Roermond. Pieter Otto van Chijs is hier tegenaan gelopen toen hij trachtte de archieven te ontwarren opzoek naar de Roermondse muntslag.

wouter schuurman - 8 jan 2010 - 15:54


Waarom niet gewoon de éérste reactie van jan met de kleine j (maar met zeer veel ervaring)  opvolgen?

Dan heb je toch een mooi bewijsstuk m.b.t. het overlijden van Cornelus van den Born?

Jacobus - 8 jan 2010 - 17:00







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu