stamboomforum

Forum logoMilitairen » winterkwartieren Groningen, tweede helft 18e eeuw



Profiel afbeelding

Wie is bekend met (informatie over) winterkwartieren van het Staatse leger? En dan specifiek over winterkwartieren in de provincie Groningen, de tweede helft van de 18e eeuw. Ik heb eens ergens gelezen dat troepen in de Ommelanden in winterkwartier gingen, maar kan dat nu niet meer terugvinden. 

En waar verbleven de troepen tijdens het winterkwartier? In een kampement, bij particulieren, of? 

Beligje - 12 apr 2025 - 18:52

Misschien in:

Tresoar, archief te Leeuwarden; Toegang 323; Inv. Nr. 4894; Familie Van Eysinga-Vegelin van Claerbergen; Lijsten van zogenaamde winterkwartieren, met aantekeningen betreffende voorraden en
benodigdheden, 1706-1714

Gevonden in: Samenstelling Regiment van Hessen Homburgh CV599b door René van Lotringen_CV599b.pdf via https://geneaknowhow.net/digi/bronnen.html

Michaël

Boers 2 - 12 apr 2025 - 19:58

Dank je wel! Ik heb dit genoteerd op mijn to-do lijst voor Leeuwarden. 

Zijn er nog meer suggesties? 

Beligje - 13 apr 2025 - 12:27

Tijdens winterkwartier overnachten de militairen meestal bij particulieren (inkwartiering), tenzij er barakken waren in het garnizoen (bijv. vanaf 1746 in Den Bosch). Ik heb me niet verdiept in de 2e helft 18e eeuw, maar je zou op www.archieven.nl kunnen zoeken op archiefstukken met zoektermen als winterkwartier* (geen resultaten), inkwartier*, serviesgeld*, inloger*. De winterkwartieren werden in een resolutie van de Raad van State tegen het eind van de campagne vastgesteld. Mogelijk staat in de boeken van het Staatse Leger (zie https://www.stamboomforum.nl/subfora/61/2/73824/0/staatsche_leger_online ). Kijk ook even in de lijst van verblijfplaatsen 1748 door Han Leune (https://www.hanleune.nl/images/Bestanden/Militaire%20geschiedenis;%20divers/Verblijfplaatsen%20Staatse%20leger%2027-10-1748.pdf ). Omdat de data niet vaststaan is dat wel zoekwerk. Van welk regiment zoek je informatie? N.B. de lijst in Leeuwarden, die Michaël aanhaalt, gaat helaas niet verder dan 1714.

Rene van Lotringen - 24 apr 2025 - 14:12

Dank je wel voor het meedenken en alle tips die sowieso nog van pas gaan komen! De boeken van het Staatse Leger zijn uitgerekend van 1713-1795 helaas niet beschikbaar. Bij Archieven had ik idd ook gezocht maar zonder resultaat. Toevallig hoor ik nu net uit een andere hoek dat de term winterkwartieren eigenlijk niet van toepassing is op de tweede helft van de 18e eeuw omdat het toen vredestijd was en de troepen permanent in garnizoen lagen.

Dat haalt dan mijn hele hypothese overhoop. Het is me te doen om het eerste bataljon infanterieregiment Nationalen van Dopf. De soldaat om wie het gaat is in 1774 gelegerd in Leeuwarden, gaat in 1775 met pensioen en tekent dan bij Dopf (uiteindelijk dient hij daar tot 1788). Op de lijst garnizoensplaatsen zie ik dat het Regiment Nationalen van Dopf nr.3 (Evertsen nr.3/ Bentinck nr.3) van 1771-1775 in Leeuwarden verbleef. 

Daarna wordt Bentinck nr. 3 genoemd in

  • Coevorden (1776-1777),
  • Groningen (1776-1778),
  • Coevorden (1778-1779) en
  • Groningen en Forten (1778-1779).

Van 1779 -1782 wordt het regiment in Maastricht genoemd en daar staat mijn soldaat in 1781 inderdaad op een rangeerlijst vermeld. Maar daarvoor? In enkele van de hierboven genoemde plaatsen? Of in alle vier? Ik heb geen idee. 

Tussen 1775-1778  krijgt hij een kind dat wordt geboren in Wildervank. De vraag is nu: hoe komt zijn vrouw, met of zonder hem, in Wildervank terecht? Ik dacht: hij was misschien gelegerd in Groningen en lag in Wildervank in winterkwartier. Maar dat laatste lijkt nu dus niet heel waarschijnlijk. 

Kunnen ze op doorreis zijn geweest, van Groningen naar Coevorden of v.v.? Dan is het via Wildervank wel een beetje een rare omweg?

Of was er in Wildervank een schans of fort? Dat heb ik nog niet kunnen ontdekken. 

Of is er nog een andere verklaring mogelijk die ik over het hoofd zie?

Beligje - 25 apr 2025 - 12:26 (laatst bijgewerkt 28 apr 2025 — 23:09 door auteur)

Wellicht op weg van Groningen naar het fort Bourtange of v.v. Dat zou via Wildervank kunnen.

Rene van Lotringen - 28 apr 2025 - 15:17


Ja, dat zou inderdaad een heel logische route zijn, dank je wel! Ik ga kijken of ik hiermee verder kom. 

Beligje - 28 apr 2025 - 23:11







Plaats een reactie

Om reacties (en nieuwe onderwerpen) te plaatsen op het Stamboom Forum dient u eerst in te loggen! Nog geen lid? Registratie is gratis en snel!


Inloggen Registreer nu