'Opstand tegen Spanje was misdadige oorlog'
Uitgegeven op dinsdag 16 oktober 2007

(Novum) - De Opstand tegen Spanje was in de zestiende en
zeventiende eeuw een misdadige oorlog en geen glorieuze
bevrijdingsstrijd. Dat stelt Neerlandicus Leo Adriaenssen, die
vrijdag 26 oktober promoveer'de aan de Universiteit van Tilburg.

Adriaenssen onderzocht hoe de plattelandsbevolking rond Den
Bosch het oorlogsgeweld onderging. Troepen van de
Republikeinse staten zouden oogsten hebben vernield,
landerijen onder water hebben gezet en dorpen hebben verbrand.
Willem van Oranje was de initiator van dit beleid. Zijn zonen
Maurits en Frederik Hendrik waren hier medeverantwoordelijk
voor.
Ieder verzet werd volgens Adriaenssen beantwoord met
gijzeling, brandstichting, marteling en roof. De Tachtigjarige
Oorlog zou, gezien de mate van geweld waaraan de
plattelandsbevolking werd blootgesteld, niet te rechtvaardigen
zijn geweest. Volgens Adriaenssen had de bevolking in
tegenstelling tot bijvoorbeeld Hollandse kooplieden maar
weinig belangen bij de nieuwe staat.
Door de oorlog liep de bevolking rond Den Bosch met zeventig
procent terug. De Spaanse overheersing in het gebied was in
1629 voorbij. De Republiek sloot in 1648 vrede met Spanje. [Verdrag van Munster] [Copyright 2007, Novum]

Beste Theo,

Tijdens de 80-jarige oorlog zijn ook heel veel personen tussen 1568 en 1630 uit Duitse deelstaten in het Brabants gebied neergestreken en blijven plakken. Heel veel vindt men in De Langstraat rond Waalwijk. Heb zelf een studie gedaan over de 80-jarige oorlog in De Langstraat, verwerkt in "Geschiedenis Klooster Nazareth te Waalwijk" een naslagwerk van meer dan 1600 pagina's. Ben niet helemaal eens met Leo Adriaenssen dat rond 's-Hertogenbosch met 70% terugliep is helaas niet ECHT te bewijzen. Heel veel DTB boeken zijn toen verloren gegaan. Dat de bevolking soms op de vlucht sloeg voor de Hollandse en Spaanse troepen is waar, maar ze keerden ook weer snel terug wanneer het rustiger werd. In de periode 1621-1626 vertoefden ongeveer 20.000 personen van de Hollandse en Spaanse legers in en rond Waalwijk. Frederik Hendrik had in Waalwijk zelfs even zijn hoofdkwartier. Het is wel zo, dat in de periode 1624-1625 de pest heerste waaraan heel veel personen zijn overleden onder bevolking en beide legers. In het klooster Nazareth overleden 11 personen aan de pest.

Vriendelijke groet, Masje II

Precies,,, Masje II,
Aanvankelijk hebben de historische ellenden van oorlogen onze belangstellingen niet zo,,, Maar onze oudst bekende stamvader; Johan en zijn ega, Catharina woonden te Helmond in 1624 en zijn waarschijnlijk rond 1590 Rooms gedoopt.
Hun R.K. zoon Willem ( Guilielmus von Heinsbosch) erfde van zijn grootouders te Stevenweert; een Spaanse vesting in Geldersche Overkwartier. Hoogst waarschijnlijk verwant met gereformeerde families Aldenzeel te Heinsberg in 't lant van Gulick (=Julich). Vandaar dus;
Het werk van Adriaenssen bevat in haar notes vele namen en daarom vonden wij het melden van dit werk, op het forum, van belang.

Adriaenssen beschijft de omstreken van Den Bosch, beseffende dat Waalwijk, maar zéker het Geldersche Overkwartier, c.q. Vlaanderen en Wallonië, in zekere zin andere en soms totaal andere situaties hebben beleefd.

Wij koesteren steeds nog het vermoeden dat Johan en Catharina door de politieke- en religieuse perikelen van die tijd, te Helmond zijn neergestreken; Mogelijk vanuit Coesfelt, Munster of omstreken in Westfalen c.q. Den Ham Overijssel, Oldenzaal, Julich Reijnland, of misschien wel vanuit 'Altensela' in Saksen alwaar het Hof, goede familiaire contacten onderhield met o.a. de Hertogen en Graven van Geldern en Heinsberg en hun personeel.

Rond 1700 was er geen Bisschop in Den Bosch en zijn er ( tenminste in Helmond ) geen DTB beschikbaar. Als de Vicaris enige DTB's bij gehouden zou hebben? moeten die in Oischot zijn gemaakt.

In Oosterhout, maar ook in Waalwijk, komen de namen Oldenzeel en variaties wel voor maar verbanden hebben we nog niet kunnen aantonen omdat die later in de 18e eeuw en in andere religies werden opgemeld.

In de 80 jarige successie-oorlog zelf hebben we (Behalve Forta. Espanola San Stephanopolo)geen aanwijzingen gevonden hoewel er naamgenoten waren in Spanje, Potugal, Zuid Africa en diverse "Deutsche Staaten".
Vandaar dus,

Beste lezer,

Mijn oudst bekende voorvader was Aert, Corneliszoon Barel en gehuwd in 1611 in Zevenbergen.
uitspraak Barel = klemtoon op de laatste lettergreep, wat aangeeft.....: een Franse achternaam.

Noch geboortedatum, noch geboorteplaats van Aert Barel zijn bekend.
Zijn tweede naam is Corneliszoon waaruit afgeleid kan worden, dat zijn vader dus al een Nederlander was.
In Frankrijk wonen erg veel Barellen en mogelijk is Aert Corneliszoon en / of zijn vader afkomstig uit Frankrijk en in Nederland gekomen tijdens de 80-jarige oorlog.
Al een groot aantal jaren ben ik op zoek naar de herkomst. Ik heb alle Barellen in Nederland gelocaliseerd en allen zijn afkomstig van Aert Corneliszoon Barel, maar niemand weet meer dan ik !

Waar kan ik terecht om te weten te komen hoe en wanneer mijn oudst bekende voorvader In Nederland is gekomen ?
Zijn er Bourgondische archieven vanuit de 80-jarige oorlog em zo ja....waar zijn die in te zien ?

Uw antwoord is erg welkom,

Jan Barel
Zevenbergen

Beste Jan Barèl,
Schepenprotocollen Zevenbergen (zo er die zijn en getrancripteerd) zouden enige ophelderingen kunnen verschaffen. Mogelijk was Aert Cornelisz. c.q. zijn echtgenote omstreeks 1611 (20+ of 20-) gegoed aldaar of hadden zij erfgoederen te ontvangen of te vergeven. Land/huis eigendommen; of conflicten te beslechten. Soms wordt er in een Schepenprotcol ook aangegeven of de desbetreffende in een of ander leger, Dienst nam of genomen heeft. De religie zal wellicht hierbij een rol spelen omdat de Paapsche/Spaansche, het opnamen tegen de 'Ketters' waarmee men de Gereformeerden, Protestanten e.a. aanduidden. Ongeacht of het ging om Hollanders, Belgicanen, (= Zuidelijke Nederlanden) Franzozen, Angelicanen of Pruijssen.
Andersom werden de Paapsche "succesievelijke bezetters" zeer gehaat door eerdergenoemde anders denkenden; Terwijl locaal de verschillende religies het relatief goed met elkaar konden vinden.

In het Brabantse Zevenbergen was men ook niet altijd even gulukkig met de gereformeerde c.q. Hervormde Hollanders die aldaar de scepter zwaaiden. De Fransen werden eerst als bevrijders tegen de Spanjaarden gezien maar later kwam men van een koude kermis thuis... Gevolgen op langere termijn: Inlijving van de Bataafsche Republiek door Franrijk, Napoleon en toen pas het huidige Koninkrijk, nog later zonder Belgica.
In onze bestanden worden zij helaas niet gekend.

Hopende u hiermee iets aangeboden te hebben
Vriendelijk groetend

Theo Aldenzee,

Hartelijk dank voor uw antwoord op mijn vraag over mijn oudste stamvader en de Tachtigjarige Oorlog.
Ik ga op zoek naar Schepenprotocollen in het Gewestelijk Streekarchief in Oudenbosch en als daar niets is te vinden, heeft men mogelijk in Breda een verhaal voor mij.

Prettig weekend en ik duik onder in het carnavalsgedruis,

Jan Barel
Zevenbergen

Ook mijn voorouders (Pieter Obee van Ellern-Nassau) zijn met de prinsen van Oranje meegekomen om "ons" vaderland te verlossen van de "vijand" Ben blij dat er toen een oorlog geweest is, stel je voor dat mijn "oer-vader" zijn vrouw in Alkmaar, tijdens zo'n bevrijdingsslag, niet was tegengekomen, dan was ik er nu niet geweest.

Veel succes met je onderzoek, publiceer er alles van, ik blijf geïnteresseerd.

groeten van Henk Obee uit Urk

Denk ook eens aan de Spanjaarden die in de Nederlanden zijn blijven hangen.
Bij voorbeeld een van mijn voorouders Sebastiaan Grandia uit Brakel.