In het Utrecht Archief trof ik een contract tussen een voorvader van mij, Johannes Hermanus Hoonakker, 'puttengraver, wonende te Utrecht, en de 'Heeren Regenten der R.K. Armenkamer & het Weeshuis' dat in eerste instantie op mij wat verwarrend overkomt. De verbintenis is gedateerd 23 april 1848 en mede ondertekend door een advocaat, Mr. Adriaan Willem Karel Ariens, naast de contractanten. Het contract betreft een overeenkomst waarin JH Hoonakker aangeeft alle 'secreet- en zinkputten' behorende aan de RK Armenkamer en Weeshuis 'naar behooren zoo dikwerf noodig en voorts op de eerste aanvraag van Heeren Regenten ... te ledigen, vervolgens naar redelijkheid te digten en de schade ...behoorlijk te herstellen". Het gaat om 47 secreten en 2 zinkputten in verschillende straten gelegen. Tot zover lijkt het een soort arbeidsovereenkomst, maar het contract gaat verder: '... terwijl hij (JH Hoonakker, PK) verder aanneemt om hiervoor aan Heeren Regenten ... jaarlijks te betalen een som van twee en dertig gulden'. En dat voor tien jaar lang (dus van 1849 tot 1859).

Als ik het goed begrijp mag hij dus zinkputten en secreten (wc's dus) legen, maar in plaats van daarvoor betaald te worden, wat mij redelijk lijkt, betaald hij de opdrachtgever/ eigenaar! Dat begrijp ik niet. Heeft iemand enig idee hoe dit te duiden?

dat is een goed idee. Ik heb geen idee of hij dat deed: heb er nog geen aanwijzingen voor gevonden. Maar het klinkt niet onlogisch. Dat kwam vaker voor in Utrecht in die tijd?

Beste Peter,

Ik denk aan een pachtcontract. Jouw voorvader neemt van de Heren voogden aan Regenten van de armenkamer en weeshuis aan om 47 secreten en twee zinkputten schoon te houden en in goede staat te houden tegen een pachtsom van 32 gulden.

De inhoud daaruit mag hij verkopen. Dat bracht geld op, want er was te weinig mest voorhanden. Het is waarschijnlijk dat hij daarmee meer verdiende dan de betaalde pachtsom.

De inhoud van een secreet werd als meststof gebruikt voor de landbouw met alle kwalijke gevolgen vandien [denk aan de verspreiding van resistente bacillen] , maar dat wist men toen nog niet.

Groeten van Terkos.

Zie o.a.

https://sites.google.com/site/historievansneek/gemeentereiniging

'De werkzaamheden die nodig waren om de stad er een beetje netjes uit te laten zien werden vroeger (d.w.z. in de 16de, 17de, 18de en deels 19de eeuw) meestal uitbesteed aan de hoogste bieder. Het was dus een vorm van pachten: men verwachtte dat degene die de werkzaamheden uitvoerde er geldelijk voordeel uit kon halen, bijvoorbeeld door het opgehaalde vuilnis als bemesting te verkopen, of het gemaaide gras als veevoer. Het heffen van tollen en de bediening van de bruggen werd ook uitbesteed aan de meest biedende; de brugwachter mocht het bruggeld dan in eigen zak steken.Ook kwam het voor dat mensen voor een beloning werkzaamheden uitvoerden zoals bijvoorbeeld het aansteken van de straatlantaarns. Het onderhoud aan gebouwen (schoonhouden en uitvoeren van reparaties) werd net zoals nu uitbesteed aan aannemers. Ook het ophalen van vuil, het legen van de tonnen en het schoonhouden van de grachten werd verpacht.'

Niet ongewoon,in Amsterdam werd poep opgehaald nadat een verordening verbood poep in de gracht te deponeren,men begon te beseffen dat het ziekte en stank kon veroorzaken.

De opgehaalde  poep werd buiten Amsterdam gebracht en uitgestrooid op de weilanden van de boeren.

Goede bemesting.

Emanuel Sarphatie zal er voor zorgen dat er schoon drinkwater komt,riolering en betere huisvesting om de woonomstandigheden voor de gewone man te verbeteren.

Het zal U bekend zijn dat er voor hem een standbeeld staat in het Sarphatiepark.

Zij nog vermeld dat ca 25 jaar geleden woonboten in  ASD nog niet aangesloten waren op de riolering.

Nu kan men zwemmen in de Amsterdamse grachten.

In de Amsterdamse jordaan werd ca 1920 de poep nog opgehaald en in een kar gedeponeerd ,hilaries

noemde men dit de Boldootkar.

Samuel Sarphati.

Inderdaad,Samuel.Een verschrijving.Excuus.