M., 

Op 29 december 1846 werd Arien Thomasse Keijnemans in Dordrecht opgehangen. Daartoe veroordeeld door het Hof van Holland. Zijn moeder Maaike diende  een gratieverzoek in bij Koning Willem II en hijzelf later ook nog. Mijn vraag: zijn er van deze veroordeling stukken bewaard gebleven als ook van het gratieverzoek.

1946! "Hoe dichter bij Dordt, hoe rotter het wordt..."

O sorry, uiteraard 1846.

Dank je heer Karssenberg, dom toch.

Beste heer of mevrouw De Leeuw,

ik neem aan dat u met het "Hof van Holland" het Provinciaal gerechtshof Zuid-Holland bedoelt. Alle stukken van 1838 tot en met 1945 van dit gerechtshof, dat later het Gerechtshof 's-Gravenhage werd, zijn in de oorlog helaas verloren gegaan. Overigens worden bij het gerechtshof alleen zaken in hoger beroep behandeld, dus de zaak in eerste aanleg bij de rechtbank Rotterdam zou u wel kunnen inzien, mocht u hiervan de datum weten of gevonden hebben. Gezien de betreffende persoon werd opgehangen, was het gepleegde feit zo ernstig dat deze zaak niet bij het kantongerecht Dordrecht behandeld zou kunnen zijn, daar worden namelijk alleen overtredingen behandeld.

Voor wat betreft het gratieverzoek kan ik u helaas niet verder helpen. Het verzoek tot gratieverlening is een aangelegenheid van de koning of koningin die tegenwoordig wordt georganiseerd door de Dienst Justis, maar hoe dit destijds was geregeld kan ik u niet vertellen.

Mocht u graag het vonnis van de rechtbank Rotterdam willen inzien, laat u mij dan even weten wanneer dit vonnis (ongeveer) werd uitgesproken, dan zoek ik voor u op waar u dit vonnis kan vinden.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout

Het verdient aanbeveling niet alleen de juiste jaartallen maar ook de juiste namen te gebruiken in een vraag. Het Hof van Holland werd opgeheven in 1811.................https://nl.wikipedia.org/wiki/Hof_van_Holland

Nog enige details

Volgens de Nieuwe Rotterdamsche Courant heeft het "provinciaal geregtshof van Zuid-Holland" zich op 22 en 23 mei 1846 over de zaak gebogen.
Volgens de Arnhemse Courant heeft één van de vijf handlangers van Keijnemans op 13-12-1846 inderdaad gratie van de Koning gekregen; de rest niet.

Dank U, ik ga dit uitzoeken.  Of misschien is de genoemde datum in de discussie al voldoende, 22 en 23 met 1846. 

volgens de Dordrechtsche Courant werd de zaak behandeld op 25.-26.06.1846 [zie hier] (voor een beschrijving van de gewapende inbraak zie hier). de uitspraak was op 01.06.1846 [hier]

In het archief in Dordt ligt een stuk in de Bibliotheek:

32066 Dordt+recht : de strafzaak tegen vijf Werkendammers en de laatste te Dordrecht voltrokken executies, 5-9; fotokopie Titel:   Dordt+recht : de strafzaak tegen vijf Werkendammers en de laatste te Dordrecht voltrokken executies Auteur:   Steenbeek, Maarten Jaar van uitgave:   5-9; fotokopie Plaats van uitgave:   , De Doelen; personeels- en informatieblad voor het arrondissement Dordrecht Aantal pagina's:   5 p Formaat:   29 cm. Illustraties:   afbn. Uitgever:   (1991) nr. 4 Annotatie:   Betreft de rechtszaak tegen A. van der Schoot, C. de Knegt, J.H. Ippel, A.Th. Keijnemans en A. de Koning wegens inbraak met geweldpleging bij de vlasboer Cornelis van der Waal te Ridderkerk. De vier eerstgenoemden werden op 29 december 1846 te Dordrecht opgehangen; de laatste executie te Dordrecht en tevens de laatste executie van deze omvang in Nederland.

Wellicht is dit op te vragen.

https://proxy.archieven.nl/46/23A5C1ADFA0A4D80B0CA5B7C6161F328

Een klein verslag is te vinden op:

https://www.regionaalarchiefdordrecht.nl/topstukken/1319/

Een wat uitgebreide verhaal is hier te lezen:

http://www.defamiliekeijnemans.nl/nieuws/oudnieuws/dedoodstraf02.htm

Ik heb dit verhaal een paar jaar geleden uitgezocht, omdat één van mijn voorvaderen Cornelis de Knegt bij hetzelfde voorval betrokken is geweest en net als Arie Thomas Keijnemans de doodstraf heeft gekregen. Hij is tegelijk met Keijnemans in Dordrecht opgehangen.

Op mijn website een reconstructie van de gebeurtenissen die tot deze executie hebben geleid, alsmede een aantal krantenartikelen die als bron hebben gediend:

https://wijzijnfamilie.nl/individual.php?pid=I538&ged=knegt#stories

Dag Carmen,

Dank je voor je uitvoerig bericht. Zelf ben ik een Keijnemans van moeders kant. Jaren geleden heb ik, voor zover mogelijk, dit verhaal ook al uitgezocht. Ben ervoor naar het archief in Dordrecht en Den Haag geweest. Jammer dat de stukken van het Provinciaal Gerechtshof verbrand zijn. Het zou me veel waard zijn het gratieverzoek van de moeder van Arien Thomasse Keijnemans te kunnen inzien. Koning Willem II heeft dat afgewezen en misschien is dat wel ergens anders vastgelegd. Wie weet wat er nog boven water komt. 

Dank u voor de reactie. Mijn vraag: kan deze zaak ook aan de rechtbank van Rotterdam zijn voorgelegd voordat het bij het Provinciaal Gerechtshof van Zuid-Holland terecht kwam en wanneer dan wel. 

Beste,

de zaak móét eerst (in eerste aanleg, ‘beroep’) aan de rechtbank worden voorgelegd, alvorens bij het gerechtshof in hoger beroep te kunnen gaan. Ik neem aan dat het de rechtbank Rotterdam betreft, omdat Dordrecht daar onder valt. Wat betreft de datum kan ik je helaas niet verder helpen, de duur van een rechtszaak en de momenten waarop de verschillende onderdelen (eerste aanleg, hoger beroep) hebben plaatsgevonden verschillen echt van zaak tot zaak.

De vonnissen van de (arrondissements)rechtbank Rotterdam worden bewaard bij het Nationaal Archief in Den Haag en zijn alleen in de studiezaal in te zien. Wat wel een optie voor je kan zijn, is het doornemen van de rolregisters van de rechtbank Rotterdam, in de studiezaal daar. Dit is een soort index op alle rechtszaken die binnen de rechtbank Rotterdam zijn behandeld en daarin vind je dan als het goed is ook de zaak tegen Keijnemans.

Eenmaal de zaak gevonden in het rolregister weet je ook gelijk de datum en kan je het vonnis opzoeken. Mocht je het op deze manier willen achterhalen, laat het me dan even weten, dan stuur ik je de inventarisnummers die je hiervoor moet raadplegen in het Nationaal Archief.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout

Dank voor de uitgebreide reactie en de aanvraag voor een kopie is de deur uit.

Inmiddels de scans ontvangen van het Reg. Archief Dordrecht, alle medewerking. Het overgrote deel van dit verhaal kende ik al maar ik wil nog wel proberen met de auteur Maarten Steenbeek in contact te komen. Kennelijk heeft hij om dit artikel te schrijven over bronnen beschikt welke ik niet te pakken kan krijgen. Nogmaals bedankt voor deze nuttige tip.

Indie, ik krijg toch de indruk dat deze zaak nooit in Rotterdam aan de orde is geweest. Nergens kom ik daarvoor een aanwijzing tegen. Net nog weer een scan van een  artikel van het Reg. Archief Dordrecht ontvangen geschreven door ene Maarten Steenbeek in "De Doelen" het Personeels- en Informatieblad voor het arrondissement Dordrecht. En met geen woord wordt er gerept over Rotterdam. 
 

Beste Carmen,

Zouden wij de krantenknipsels kunnen krijgen voor onze website? We hebben  

Beste,

het kan kloppen dat er niet wordt gesproken over de rechtbank Rotterdam (of welke andere rechtbank dan ook), omdat dit procedure in eerste aanleg betreft. De focus lag zeer waarschijnlijk op de zaak in hoger beroep bij het gerechtshof, waarom kan ik je niet vertellen, maar dat vermoeden krijg ik. Hoe dan ook móét er voor behandeling van de zaak in hoger beroep bij het gerechtshof toch een zaak in eerste aanleg bij de rechtbank zijn geweest. Dit is sinds 1811 zo in het rechtssysteem geregeld en daar kan nooit van worden afgeweken (dat kan ik je als jurist al wel vertellen). Welke rechtbank het precies is geweest kan ik je helaas niet zeggen, maar gezien de daders uit Dordrecht en omgeving komen, is de rechtbank Dordrecht (en niet Rotterdam zoals ik eerst zei, wist niet dat deze destijds ook bestond, ben immers een Brabander en geen Hollander) het meest voor de hand liggend.

Dat hierover in geen enkel publicatie wordt gesproken begrijp ik wel, gezien veruit de meeste (amateur)historici maar weinig kennis van het recht hebben. Die komen er dan ook vaak niet op dat er buiten de zaak in hoger beroep ook een zaak in eerste aanleg moet zijn geweest bij de rechtbank. Wanneer de zaak in eerste aanleg bij de rechtbank is behandeld kan ik je niet precies zeggen, maar dit zal zeer waarschijnlijk tussen 1840 en 1846 zijn geweest. Vermoedelijk bij de rechtbank Dordrecht en anders bij de rechtbank Rotterdam of rechtbank Gorinchem. Al hun archieven zijn tegenwoordig ondergebracht bij het Nationaal Archief in Den Haag.

Als je naar het Nationaal Archief gaat kan je daar het rolregister strafzaken van de rechtbank Dordrecht inzien. Dat is een index op de strafzaken die destijds aanhangig zijn geweest (hebben plaatsgevonden). Zodra je de zaak tegen Keijnemans en zijn compagnons in het rolregister hebt gevonden, weet je ongeveer wanneer de rechtszaak (onderzoek ter terechtzitting) plaats moet hebben gevonden. Vervolgens kan je het proces-verbaal/audiëntieblad (verslag) van de terechtzitting opzoeken bij het Nationaal Archief, hier staat in de meeste gevallen ook het vonnis al in. Mocht dat niet het geval zijn, dan kan je bij het Nationaal Archief ook het vonnis zelf nog opzoeken.

Met vriendelijke groet,

Indie van Lieshout