Claes Claesz van Os trouwt ook in Leiden, maar die is geboren in Leiden dus dat zal een andere zijn https://www.erfgoedleiden.nl/collecties/personen/zoek-op-personen/deeds/6e328ccb-f624-5c21-a097-c9132b695f87. Ik vind uw vondsten erg goed, ik denk dat we iets op het spoor zijn

Re: Nicolaes (Claes?) Hendriks van Os.

1) Claes vs. Nicolaes is absoluut geen issue, die namen zijn geheel uitwisselbaar en synoniem.
2) Ik heb die akte van 12-05-1621 even bekeken. Nicolaes staat op scan nummer 235 van 482, en er staat letterlijk - en dat is alles:

Nicolaes Heijndricxen van Os is schuldich ..... f  4 - 0 - 0.

Geen nadere aanduiding van verblijfplaats, herkomst of beroep.

Al met al zou dus Claes [Hendriks] van Os heel goed een zus van Maritjen Hendriks van Os kunnen zijn, overigens geheel hypothetisch omdat bewijs hiervoor nog niet gevonden is.

Re: van Utrecht? => Ja, je transcriptie is juist. Zowel Lijsbeth als Willem komen uit Utrecht

Erg bedankt. Erg hypothetisch allemaal inderdaad. We kunnen nog geen concreet bewijs vinden. Ik vraag me wel af: waarom zou Maritje helemaal vanuit Deventer naar Amsterdam zijn gekomen, als ze daar vandaan kwam? Was ze misschien meegegaan met Hendrik Slingwater? Voerde die daar handel? Ik vind het gewoon zo bijzonder dat er een familie Van Os is in Amsterdam, en dat die misschien wel niks te maken heeft met Maritje, wellicht gewoon een toevalligheid. Zelfde tijdsperiode, zelfde sector (handel, koopvaardij), zelfde religie, de dopen van Dirk van Os en Maritje zijn slechts 4 kilometer van elkaar verwijderd (of is dat best ver?). Sommige kinderen van de Van Os tak Amsterdam worden zelfs in dezelfde kerk gedoopt als de kerk van Maritje.

In Zeeland kom ik trouwens ook een familie Van Os tegen

Vermeldingen van Werner van Oldenbarneveld: 1 2 3  "Kreyncks, Mechtelda, echtgenote van Werner van Oldenbamevelt 179 n.b). "

Zelfde RK doopboek als eerder. Het is natuurlijk maar zeer de vraag of dit Henrick van Os en Jenneken Vogelsancks zijn; het kan natuurlijk wel. Scan 35 1e doop:

15 juni 1572" Henrick Lambertsz Timmerman, Jenneken, Masc. Henrick [getuige] M. Luben Steenmesler"

(dit is trouwens wel heul veel werk om dat doopboek zo door te bladeren....)

De enige verklaring op dit moment die ik heb is dat Claes voor z'n beroep van Lademaker naar Amsterdam is gegaan omdat hij daar betere nering zag. Hij is ook bewust 'poorter' geworden, dan had je wat dat betreft meer mogelijkheden. En dat (zusje) Maritje op een of andere manier achter hem aan gekomen is, bijvoorbeeld na dat hun ouders waren gestorven (immers: gene ouders hebbende bij huwelijk) En ze woonde immers al 3 jaar in Amsterdam voordat ze trouwde met Hendrik Slingwater, dus ze zal niet met Hendrik S. zijn meegekomen.

Ik stel het zoeken zeer op prijs, erg bedankt. Hoe weet u dat Maritje al 3 jaar in Amsterdam was?  Wellicht is haar inschrijving te vinden

Tijdlijn - opnieuw hypothetisch, en alle gegevens in elkaar geschoven:

~1570 huwelijk Hendrik Lamberts van Os, timmerman met Jenneken Vogelsancks.
  1571 geboorte/doop van Joanna, dochter van Hendrik van Os en Jenneken Vogelsancks. Getuige is Werner van Oldenbernevelt.
  1572 geboorte/doop van Henrick, zoon van Hendrik Lamberts, timmerman en Jenneken
~1574 Veronderstelling: Jenneken moet inmiddels zijn overleden [edit: dank, Peter]
~1575 geboorte/doop Claes [Hendriks] van Os te Deventer, Hendrik moet weduwnaar/hertrouwd zijn! [edit: dank, Peter]
~1593 geboorte/doop Maritjen Hendriks van Os te Deventer
  1599 Claes [Hendriks] van Os, lademaker vestigt zich als Poorter te Amsterdam
~1610 Veronderstelling: zowel Hendrik Lamberts van Os als Petergen Christopkens Jenneken moeten inmiddels zijn overleden [edit: dank, Peter]
~1611 Maritje (dan ~18 jaar oud) vestigt zich in Amsterdam, Moolensteegh
  1614 Maritje Hendriks van Os (afkomstig uit Deventer?; gene ouders) trouwt met Hendrik Slingwater te Amsterdam
  1617 geboorte/doop van Juriaan, zoon van Henrick Juriaensz en Maritje van Henrix Os
  1619 Claes van Os trouwt in Deventer met Altien Warners [van Oldenbarnevelt?]. Hij "wetwer van Petergen Christopkens" . Woont dan 'in den Lange Bischopstrate' in Deventer
  1621 Nicolaes Heijndricxen van Os heeft schulden in Amsterdam

Observaties:

• Het past allemaal wel, en is ook wel logisch
• Heel veel vragen en veronderstellingen, (te) weinig feiten
• Een lademaker als zoon van een timmerman is niet vreemd, integendeel
• Is het Claes toch niet echt voor de wind gegaan in Amsterdam, en is hij daarom naar Deventer terug gegaan, en heeft hij daarom ook (huishuur) schulden in Amsterdam 'achtergelaten'?

Hoe weet u dat Maritje al 3 jaar in Amsterdam was? => dat is die '3 annis' opmerking bij haar trouwen. Zie transcriptie.

Heel erg bedankt voor de tijdlijn! Het klinkt inderdaad allemaal wel logisch. Het is alleen vreemd dat een dochter van een lademaker kon lezen en schrijven en trouwde met een rijke koopman. Er is ook nog een Hans Slinkwater, ik denk ook een broer van Hendrik Slingwater, in Harlingen en Hoorn.

De Schlinge https://en.wikipedia.org/wiki/Schlinge_(river) is trouwens een rivier in Duitsland

D'r zijn trouwens ook wel aanknopingspunten om te bewijzen dat bovenstaande niet kan kloppen. Bijvoorbeeld door te bewijzen met nieuwe gegevens dat 'iemand' nog in leven is, terwijl dat volgens de bovenstaande 'logica' niet kán. Dus net als dat is aangetoond dat Hendrick van Os uit Antwerpen, de broer van Dirck - de investeerders in de Beemster - hoogstvermoedelijk niet de vader van Maritje was, omdat hij in 1616 nog leefde.

Ik had nog een vraag: stel dat Maritje misschien geen contact meer had met haar ouders, zou er dan ook in de trouwakte staan "geen ouders hebbende"? Als een bruid simpelweg niet weet of haar ouders nog leven. 

Volgens mij is de plaats van herkomst ook nog niet eenduidig vastgesteld. (vraag betreffende leeshulp). Of vergis ik me daarin?

mvg-Ben

Nog niet vastgesteld, inderdaad. Ik lees nu "Deventer", maar dat kan ook zijn omdat ik het "wil" zien.

Re: Ik had nog een vraag: stel dat Maritje misschien geen contact meer had met haar ouders, zou er dan ook in de trouwakte staan "geen ouders hebbende"? Als een bruid simpelweg niet weet of haar ouders nog leven. 

Ik heb niet heel veel ervaring met akten eind 16e / begin 17e eeuw uit Amsterdam specifiek. Ik kan deze vraag dus niet definitief beantwoorden. Maar in het algemeen gesproken ben ik in dit soort gevallen meer dan eens tegen gekomen dat - b.v. als iemand 'verdwenen' was - er dan met zoveel woorden is opgeschreven dat de persoon in kwestie:

a) niet weet waar de betrokkene is, b.v. door dat er genoteerd is woonplaats / plaats van verblijf diegene is onbekend, én/of
b) niet weet of de betrokkene nog in leven is of niet, én/of
c) zegt dat de betrokkene zoveel jaar geleden, en op die en die manier 'uit zicht' is geraakt of is 'verdwenen'

'Modern' voorbeeld "[...]dochter van Schoop, Thomas Benito, wiens beroep en woon- of verblijfplaats onbekend zijn,[...]"
Nog een voorbeeld "in dienst van Z.M. de Koning als marinier naar Oost Indie vertrokken en wien tot heden gene berigten zijn ingekomen bleikens acte van den notoriteiten zestiende augustus voor Den here vrederegter van het kanton Brielle gepakkeert."

Beide verhalen ruiken trouwen min of meer naar wat we nu 'identiteitsfraude' zouden noemen, zeker het eerste.

Tot en met scan 86 doorgekeken, lettend op paren Hendrik en Jenneke, of Hendrik en Pietertje. Dat is tot 1576. Het is er zeker niet duidelijker op geworden, in tegendeel. In de (grote) stad Deventer waren in die tijd meerdere paren Hendrik en Jenneke. En van de moeders zijn alleen maar de voornamen  vermeld.

• scan 50 LO 6 mei 1573 Henrick van Lochum, Janneken, Masc. Henrick, Lambert Winchones[?], Ruloff Rulofs
• scan 59 RB 30 januari 1574 Henrick Wortman[?] Droichscherer, Jenneken, masc. Henrick, Piter ten Holte Schultuss to Dalffsen, Aeltgen weduwe Bernt Seemsmaker[?] NB: Pieter was dus Schout (Schulte) in Dalfsen. Die kwam in 1580 in de problemen.
• scan 63 LB 4 april 1574 Henrick van Nienhuis to Letlo, Janneken, masc. Jacob, Andries Kistemaker, Hermina Derrick Grellenkade[?]. NB: Letlo is vrijwel zeker het huidige Lettele, ongeveer 5 km ten oosten van Deventer
• scan 79 RB 27 mei 1575 Henrick in [het? St?] Lijsbeth Gasthuis, Jenneken, masc. Gerriet, Willem Gerretsen, Henrica Kyners[?] NB: Over het Elisabeth Gasthuis in Deventer de inleiding hier. Het archief begint pas in 1583 zo te zien.

Observaties:

• Bij de doop in mei 1573 is een Lambert getuige. Daarom is Henrick van Lochum dus mogelijk dezelfde als Hendrik Lamberts, timmerman. Als dat zo is, dan lijkt het daarmee onwaarschijnlijk dat Hendrik Lamberts óók dezelfde is als Henrick van Os (van Os vs. van Lochum)
• We hadden in 1619 het huwelijk van Claes van Oos [= van Os] Watmer[?]. Hij zou dus mogelijk een zoon van Henrick Wortman[?] Droichscherer kunnen zijn. Tenminste, als dat 2x hetzelfde voor mij onbekende woord is. Het lijkt geen beroepsaanduiding te zijn (Henrick is droogscheerder , ook hier). Dus dan lijkt het een alias (achter) naam, wat in die tijd wel vaker voor komt (ook in mijn eigen stamboom). [edit: dank, Peter]

Als je dit tot de bodem uit wilt pluizen ben je weken bezig, en zonder garantie op meer duidelijkheid. Aan de andere kant, je zou vroeger of later best geluk kunnen hebben.

Erg bedankt voor het overzicht! Nog geen Maritje als dopeling gevonden? Veel akten van Deventer zijn al geindexeerd. Als Maritje het NG geloof is gaan aanhangen na het huwelijk, zou dat dan niet in de huwelijksakte staan? De voorbeelden van "vermiste" ouders die u geeft zijn uit de tijd waarin er al een burgerlijke stand was. Maar stel: Maritje is gevlucht uit Antwerpen (of welke andere stad dan ook). Ze komt aan in Amsterdam, ontmoet iemand, trouwt. Ik ben benieuwd wat de ambtenaar dan zou schrijven bij het gedeelte ouders. Wellicht zou er in dat geval inderdaad wel "onbekend" staan, maar ik vind geen ouders hebbende ook best wel rekbaar klinken, kan dat?

@-Bart-: Watmer[?] = Wetwer, i.e. weduwnaar

@ Peter: dank voor de correctie & aanvulling. Weer wat geleerd.

[edit] Dat veranderd ook een en ander, namelijk dat toen Claes van Os in 1619 met Aaltje Warners trouwde hij toen weduwnaar was van Petertje Christopkens. EN dat zijn veronderstelde vader Hendrik van Os dus niet met die Petertje hertrouwd is zo rond 1575. Ik heb e.e.a. aangepast hierboven.

@ B. Volger, Re: ..... , kan dat? => Die veronderstelling lijkt mij nog steeds zeer onwaarschijnlijk. Maar 100% uitsluiten kan ik dat natuurlijk niet.